Jedną z najważniejszych umiejętności nabywanych przez człowieka na wczesnym etapie jego rozwoju jest zdolność mówienia. Trudno sobie wyobrazić dobrze funkcjonujące społeczeństwo bez komunikacji werbalnej, która stanowi podstawę w swobodnym porozumiewaniu się na co dzień. Każde dziecko rozwija się w indywidualnym tempie i trudno przewidzieć, czy w przyszłości będziemy mieć do czynienia z „gadułą” czy wręcz odwrotnie – nasz maluch będzie napotykał mniejsze lub większe trudności w posługiwaniu się językiem. Warto jednak jak najwcześniej wspierać rozwój mowy dziecka. Jak to zrobić?
Rozwój mowy: reakcje na dźwięki
Dobry słuch jest podstawą nauki mówienia, gdyż poprzez stymulację ośrodka słuchowego następuje prawidłowy rozwój obszarów mózgu odpowiedzialnych za zdolność wypowiadania słów. Trudności z formułowaniem przez malucha nawet najprostszych zlepek głosek mogą być spowodowane problemami ze słuchem, które warto jak najwcześniej „wyłapać”. Dlatego też powinniśmy sprawdzić reakcje dziecka na dźwięki z otoczenia – wystarczy potrząsać grzechotką z różnych stron malucha i bacznie obserwować jego zachowanie. Brak wyraźnego zainteresowania może świadczyć z niedosłuchu – w takiej sytuacji warto skonsultować się z pediatrą, który pomoże ustalić dalszy plan działania.
Rozwój mowy: kąpiel słowna
Najskuteczniejszą metodą, która pozwala dziecku stopniowo oswajać się z mową jest tzw. „kąpiel słowna” – rozmowa z dzieckiem przy każdej możliwej okazji, a tych w ciągu dnia nie brakuje. Podczas gotowania czy sprzątania warto wyjaśniać dziecku każdą czynność, posiłkując się przy tym gestami. Spacerując w parku czy jadąc samochodem również możemy stymulować rozwój mowy dziecka – poprzez opis otoczenia. Im częściej maluch będzie miał styczność ze słowem mówionym, tym łatwiej przyjdzie mu samodzielne konstruowanie pierwszych prostych wypowiedzi.
Rozwój mowy: wspólne czytanie
W dobie powszechnego Internetu i telewizji coraz trudniej zainteresować malucha tradycyjnymi zabawkami, nie wspominając już o książeczkach dla dzieci. Jednak do naszych obowiązków jako rodziców należy zachęcanie malucha do obcowania ze słowem czytanym już od najmłodszych lat, co nie tylko pomaga w odpowiedniej stymulacji aparatu mowy, ale również pomaga pielęgnować więź z maluchem. Już kilkadziesiąt minut dziennie wspólnego czytania może dać pozytywne efekty, zwłaszcza gdy podczas lektury zachęcamy dziecko do powtarzania słów i opisywania zawartych w książeczce ilustracji.
Rozwój mowy: stymulacja dźwiękowa
Tempo rozwoju mowy u malucha w dużej mierze uzależnione jest od bodźców dźwiękowych, z którymi ma do czynienia na co dzień. Powinniśmy zwracać szczególną uwagę na otoczenie, w którym najczęściej przebywa nasz maluch i dostosować jego akustykę w oparciu o potrzeby dziecka. Często jednak nieświadomie przeszkadzamy dziecku w jego prawidłowym rozwoju pozwalając mu być w stałym kontakcie z włączonym telewizorem, który jest źródłem nadmiaru bodźców dźwiękowych i wizualnych. Warto natomiast śpiewać z dzieckiem piosenki czy tańczyć do ich rytmu – nie tylko pobudzamy dziecko do większej aktywności słownej, ale i rcuhowej.